Nội soi dạ dày, đại tràng không đau là kỹ thuật nội soi được thực hiện khi người bệnh ngủ. Kỹ thuật được thực hiện trong thời gian ngắn, người bệnh thoải mái và không bị đau, không nôn ói hay kích thích gây đau đớn.
Nội soi dạ dày, đại tràng là phương pháp thăm khám trực tiếp hệ tiêu hóa. Để thực hiện kỹ thuật này, các bác sĩ đưa một ống soi mềm, đầu có gắn camera để soi vào đường tiêu hóa của người bệnh. Ống nội soi sẽ được đưa từ đường mũi/họng trong nội soi dạ dày hoặc qua đường hậu môn trong nội soi đại tràng.
Nội soi dạ dày
Nội soi dạ dày khi có những triệu chứng gợi ý bệnh lý ống tiêu hóa trên như: đau thượng vị, nôn ra máu, nuốt đau, nuốt khó, ợ chua, nôn mửa chưa rõ nguyên nhân, đầy hơi… Sàng lọc ung thư ống tiêu hóa trên cho các đối tượng có nguy cơ cao: tiền sử gia đình, nghiện rượu, viêm dạ dày có H.Pylori (+). Khi có bất thường phát hiện bằng các xét nghiệm khác như siêu âm, X quang, thiếu máu chưa giải thích được nguyên nhân, giảm tiểu cầu vô căn,… Khi cần can thiệp: cầm máu, lấy dị vật, cắt polyp, cắt niêm mạc, mở thông dạ dày ra da,…
Phương pháp này giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán được hầu hết các tổn thương và bệnh lý trên ống tiêu hóa như: Viêm, loét, tổn thương mạch máu, nặng hơn là bệnh lý ung thư,... Nếu thấy dấu hiệu bất thường, người bệnh có thể được tiến hành sinh thiết để xác định xem có tế bào ung thư hay không. Ngoài ra, có thể thực hiện các thủ thuật can thiệp như: lấy dị vật (mắc xương, răng giả, thuốc,…), cắt Polyp, cầm máu ổ loét, tiêm xơ, nong hẹp, thắt tĩnh mạch thực quản,...thuận lợi và an toàn hơn. Đây cũng là một phương pháp chẩn đoán ung thư tiêu hóa sớm và hiệu quả.
Nội soi đại tràng
Nội soi đại tràng khi đại tiện ra máu tươi, đại tiện phân đen nhưng nội soi đường tiêu hóa trên bình thường, thiếu máu nhược sắc, tiêu chảy cấp hoặc mạn tính nghi ngờ bệnh đại tràng, các bệnh ruột viêm mạn tính, đau bụng chưa rõ nguyên nhân, phát hiện bất thường trên siêu âm, phim chụp cản quang khung đại tràng, hoặc CT-scan, tiền sử gia đình có người bị ung thư đại trực tràng, polyp đại trực tràng,…
Thực hiện kỹ thuật
Người bệnh được đặt đường truyền tĩnh mạch ngoại biên bằng Natriclorua 0,9%, thở oxy gọng kính 5 lít/phút, mắc monitor theo dõi các chỉ số mạch, huyết áp, điện tim, SpO2 liên tục trong quá trình nội soi. Tiêm thuốc an thần, gây ngủ 3 - 4 phút trước khi nội soi.
+ Khi tiến hành nội soi dạ dày, người bệnh nằm nghiêng trái, đặt ống ngậm miệng vào giữa hai cung răng và bảo người bệnh ngậm chặt. Khi người bệnh đã nhắm mắt, mất phản xạ mắt - mi, đưa máy soi qua miệng, họng vào thực quản, dạ dày, tá tràng bơm hơi và quan sát.
+ Khi soi đại tràng, người bệnh nằm ngửa hoặc nghiêng trái. Đưa ống soi vào đoạn hậu môn - trực tràng, đại tràng sigma, đại tràng trái và góc lách, đại tràng ngang và góc gan, đại tràng phải và đoạn cuối hồi tràng và quan sát.
Ưu điểm
Người bệnh thoải mái không bị đau đớn, thậm chí không có một chút khó chịu nào trong suốt quá trình nội soi. Người bệnh dễ chịu hơn và nội soi có thể kết thúc sớm hơn. Phương pháp này đặc biệt thích hợp và an toàn với những người bệnh dễ bị buồn nôn, nôn, kích thích cổ họng (đối với nội soi qua đường miệng), giãy giụa không chịu đựng được nội soi thông thường.
Quá trình gây mê thường diễn ra trong thời gian ngắn nên người bệnh có thể tỉnh táo ngay sau khi kết thúc nội soi.
Lưu ý
Trước khi nội soi: Người bệnh cần phải nhịn ăn trước nội soi tối thiểu 6 giờ để tránh sặc thức ăn và bảo đảm cho việc quan sát, đánh giá tổn thương trong quá trình nội soi. Đối với nội soi đại tràng cần uống thuốc xổ làm sạch ruột theo hướng dẫn nhân viên y tế trước khi nội soi. Tránh ăn những loại thức ăn có nhiều chất xơ. Không uống nước có màu, sữa, thuốc cản quang,... trước khi nội soi. Khi đi nội soi nên có người thân đi theo. Thông báo với bác sĩ các loại thuốc sử dụng gần đây hoặc tiền sử dị ứng thuốc.
Sau khi nội soi người bệnh không tự lái xe về, hạn chế ăn các thức ăn cay nóng, không nên khạc nhổ, ngậm và súc miệng với nước muối loãng. Nên ăn thức ăn mềm, có thể uống sữa nguội.
Hiện nay Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện dịch vụ kỹ thuật Nội soi dạ dày, đại tràng không đau một cách thường xuyên, người bệnh có thể đăng ký dịch vụ này tất cả các ngày làm việc trong tuần.
BS.CKII. Nguyễn Đình Tin
Trưởng khoa Gây mê hồi sức